Met Jan op reis

Jan Knippenberg Memorial 2012

“Hée, niet wiebelen!”, roept het in hotpants gestoken meisje tegen haar vriendin die bij haar achterop de brommer zit. De brommer maakt een onverwachte slinger naar links en de meiden gillen het uit. Deels van schrik, deels van plezier. Het centrum van de stad is druk met uitgaand grut en ik doe mijn best om er tussendoor te fietsen zonder zo’n halfbeschonken kind te raken.

Eenmaal voorbij de Herenstraat en het Centraal Station wordt het stil, richting Scheveningen. Ik bedenk me dat het een raar idee is: aan de andere kant van de duinen wordt al zo’n twee uur gelopen op weg naar Den Helder terwijl de jongeren in de binnenstad – compleet onbewust – feestvieren. Werelden die zó kunnen verschillen en toch dezelfde zijn. Op het moment dat ik hier fiets, zij daar lopen, hullie daar zuipen, wordt in DR Congo een vrouw in haar slaap overvallen door een groep ‘soldaten’. Gebruikmakend van hun uzi’s en kapmessen wordt ze herhaaldelijk en onbeschrijflijk bruut verkracht. Op sterven na dood, haar onderlichaam totaal verwoest, laten ze haar achter. Haar zevenjarig zoontje nemen ze mee, een kindsoldaat in de dop die over een jaar of wat zelf ook willekeurig vrouwen verkracht, verminkt, vermoordt.

Op het strand lopen de ultra’s in hun eigen werkelijkheid. Druilerig weer, wind, geraas van de golven, nacht, zand. Veel zand. Mul zand.

Met de bioscoop en het Schevenings casino achter me, slaat de stilte toe. Zo’n vijfhonderd meter noordelijk van de Pier ga ik het strand op. Links de felle lichten van het Kurhaus en de gigagrote flatscreenschermen(!) op de boulevard. Een heel stuk verder naar rechts weet ik, de verzorgingspost bij de Wassenaarse Slag en lichtjes van Katwijk.
Even telefonisch contact met Peter Kamermans die met vrijwilligers de verzorgingspost runt bij de Haven. Hij meldt dat de koplopers Geert en Rut hun al gepasseerd zijn. Opletten dus! Ik tuur het strand af en merk dat het lastig is om ook maar iets te kunnen onderscheiden. Waar zijn ze? Het lijkt wel of ik aan het puzzelen ben. Je weet wel, zo’n legpuzzel waarbij je de keuze hebt tussen stukjes blauwe lucht en stukjes blauwe lucht. Zoiets maar dan in het donker. Zwart en zwarter. Verrek, dat stukje zwart beweegt! Ineens zie ik ze, twee ninja’s langs de vloedlijn. Als een op hol geslagen fluorgele banshee met hoofdlampje ren ik al gillend door het mulle zand hun richting op. “Kom op JKM, goede reis!” Ze nakijkend ontwaar ik nog net de opgestoken hand van de achterste ninja ten teken dat hij me gehoord heeft. Wat is dit leuk!!! Echt waar, hier op het strand gebeurt het. Ik zou met niemand willen ruilen, meteen gaan huilen, als ik hier niet bij zou zijn… (oeps).

Nu ik weet hoe de lopende puzzelstukjes eruit zien, lukt het me om de volgende lopers te zien aankomen. Lang niet alle lopers dragen zichtbare lampjes of fluoriscerende kleding. Namen heb ik op een briefje staan, maar startnummers zie ik niet en gezichten zijn voor mij onbekend.

De eerste vrouw! Léonie van den Haak. Niet zomaar iemand! Een piepklein stukje loop ik met haar mee. Net echt. Goede reis, Léonie.

Zo’n strand in het donker is aantrekkelijk, maar niet zonder risico. Er ligt hier een flinke zandbank en niet alle lopers realiseren zich dat. De zee links, dan de zandbank met rechts daarvan een steeds dieper wordende geul en nog meer naar rechts het strand. Ik posteer me ergens halverwege de zandbank en de geul zodat ik de lopers op de zandbank kan waarschuwen.

Das Herz mir im Leib entbrennte,
Da hab’ich mir heimlich gedacht:
Ach wer da mitreisen könnte
In der prächtigen Sommernacht!

De JKM is een internationale gebeurtenis en ter ere daarvan bovenstaand couplet*, voor de enige Duitse deelnemers, Raimund Slabon die me al zwoegend door het zand toevertrouwt dat het toch wel een verrekte zware tocht is, zo over het strand. Ja, dat is het zeker maar “Sie werden es schaffen Raimund, gute reise!” (complimentje voor mezelf dat ik NIET de flauwe grap heb gemaakt van “immer gerade aus”.)

Een voor een trekken de ultra’s voorbij. Onlangs nog finishte ze als eerste vrouw bij de Indoor Marathon in Amersfoort: Wilma Dierkx, de vriendelijkheid zelve. Al lopend maken we een praatje, alsof het een zomerdag is en we gemoedelijk in een parkje wandelen. Wonderlijke ontmoetingen. Wat een feest!

Links en rechts passeren de ninja’s. Applaus en goede reis is al dat ik ze kan meegeven op hun lange tocht naar Den Helder. Na nog een telefoontje met de verzorgingspost bij de Haven weet ik dat de laatste loper me gauw zal bereiken. Het is Jenni de Groot, die vertelt dat ze bij de strandop- en afgang tot twee keer toe verkeerd liep en daardoor enigszins van slag raakte. Gelukkig is ze nu, om iets over half drie, op de juiste weg.

Dag Jenni, dag strand, dag golven, dag Jan Knippenberg.

Langs het stille Malieveld waar op 11 maart nog de CPC finishte, fiets ik m’n eigen wereld binnen. Het vuil, de stad en de dood. In de wetenschap dat er in welke parallelle wereld ook, ergens door iemand hardgelopen wordt, kruip ik mijn bed in. Met mijn ogen dicht loop ik mee, op reis in mijn eigen JKM.

Een andere Jan ging ook met Jan op reis. Lees maar, hier.
*Deze regels komen uit het gedicht Sehnsucht (1834) van Joseph von Eichendorff (1788-1857). Het gedicht vat het programma van de romantici nog eens kernachtig samen: de schoonheid van de ongerepte natuur, het verlangen om erop uit te kunnen trekken, wegdromen in een fantasielandschap bij maneschijn en heimwee naar het verlaten vaderland.